نوجوان بی‌نظم را چگونه مدیریت کنیم؟

به گزارش مجله خبری نگار، «پسرم ۱۳ سالشه به شدت بی‌نظمی داره، از مرتب کردن اتاق و کمد لباس و کیف و کتاب مدرسه اش گرفته تا تنظیم وقت کلاس هاش بی نظمی. اگه من بهش یادآوری نکنم زندگی کردن رو فراموش می‌کنه. موندم چی کار کنم؟!» برخی از مادران که فرزند نوجوان دارند ممکن است با این چالش‌ها دست و‌پنجه نرم کنند؛ و باعث کلافه شدنشان شود. اما راهکار‌ها برای حل این مسئله چیست؟ «مریم پرویزی» روانشناس و مشاور کودک و نوجوان در اینباره چنین برایمان می‌گوید:

برای ایجاد رفتار‌های خوب ساختار‌ها مشخص است

بی‌نظمی نوجوان مسئله‌ای است که مادران بسیاری ممکن است با آن درگیر باشند، اما قبل از هرچیزی بدانید بی‌نظمی از خصوصیات طبیعی دوره نوجوانی است. شما می‌توانید با روش‌های مثل گفتگو و تعامل تا حدودی بی نظمی نوجوانتان را تعدیل کنید. 

راستی ما باید چه کار کنیم تا فرزندانمان رفتار‌های مناسب را انتخاب کنند؟ این کارشناس در پاسخ می‌گوید: برای ایجاد رفتار‌های خوب، ساختار‌ها مشخص است مثلاً تحسین کردن، پاداش (در حد محدود)، آموزش، الگو دهی و… اینها جز مواردی است که باعث ایجاد رفتار‌های مثب و سازنده در فرزندانمان می‌شود. مسئله‌ای که اینجا اهمیت دارد این است که والدین انتظارات واقع بینانه از فرزندانشان داشته باشند. اگر رفتار مثبتی از آنها می‌بینید به آنها بگویید و باز گو کنید تا آنها هم برای انجامش تشویق شوند. مثلاً اگر زمانی متوجه می‌شوید که کارهایش را با نظم انجام می‌دهد مثلاً اتاقش را خودش مرتب می‌کند تحسینش کنید و به او بگویید «که پسر من همیشه مرتب است دختر من همیشه منظم است» این مدل رفتار‌ها در ناخودآگاه فرزندتان می‌گنجد و از آنجایی که ذهن ناخودآگاه افراد هر چه را به او می‌گویید می‌پذیرد پس وقتی مسئله‌ای را زیاد تکرار کنید در وجود فرزندتان و ذهن ناخودآگاهش نهادینه می‌شود و معمولاً همان اعمال را تکرار می‌کند.

به فرزندتان مدام نگویید تو شلخته‌ای

«خیلی شلخته‌ای یکم مرتب‌تر باش!» اگر فرزندمان در کارهایش نظم نداشت این جملات را به فرزندانمان بگوییم؟

چنین طرز صحبتی با فرزندمان باعث می‌شود نوجوانمان مرتب‌تر شود؟ پرویزی در پاسخ می‌گوید:حرف‌هایی که ما برای فرزندانمان تکرار می‌کنیم باعث می‌شود در ناخودآگاه فرزندمان تثبیت شود صحبت کردن والدین با فرزندشان باعث می‌شود تا این حس برای فرزندمان القا شود که واقعا شلخته است و باورش شود که اصلا منظم نیست و این مسئله خودش باعث می‌شود نظم بخشیدن به کارهایش را کامل رها کند، اما زمانی که ما به فرزندمان بگوییم تو همیشه مرتبی و کارهایت همیشه دقیق و منظم است تلاش فرزندمان هم این خواهد بود که همیشه نظم در کارهایش داشه باشد البته یک نکته بسیار مهم وجود دارد که این طرز تفکر از دوران کودکی پایه‌گذاری شود.

انتظارات نامعقول از فرزندتان نداشته باشید

در برخی موارد ممکن است مادرانی باشند که انتظاراتی غیر واقع بینانه از فرزندشان داشته باشند مثلاً ممکن است مادری از نامرتبی فرزندش گلایه داشته باشد و بگوید کتاب‌هایش را با ترتیبی که من برایش مشخص کرده‌ام در کتابخانه‌اش نمی‌چیند یا مثلاً در کشوی لباسش مدلی که من دوست دارم لباس‌هایش را تا نمی‌کند، اما اینها واقعاً نشان دهنده این هستند که فرزند ما در کارهایش نظم ندارد؟ پرویزی در این مورد معتقد است: نه واقعیت این است که این انتظارات، انتظارات واقع بینانه‌ای نیستند مخصوصاً در دوره نوجوانی؛ چرا؟ چون سن نوجوانی دوره بسیار حساسی است و بچه‌ها در این مرحله از زندگی درگیریه ذهنی زیادی دارند، تغییرات مهمی مثل تغییرات جسمی، شناختی، اجتماعی و هیجانی برایشان اتفاق می‌افتد و بخاطر این تغییرات بی‌نظمی تا حدودی طبیعی است. توصیه من به مادران عزیز این است که نوجوان خود را درک کنند و سعی کنند او را همراهی کنند.

یکم صبر کن و هزار افسوس مخور

به عنوان سخن پایانی توصیه‌ای که به مادران و پدران عزیز داریم این است که فرزندان خود را در مرحله به مرحله از زندگی درک کنند و صبر خود را برای آموزش مبانی درست به آنها بالا ببرند. صبر موجب می‌شود که نسبت به زندگی، دید مثبت‌تری داشته باشند و تصمیمات نادرست از روی خستگی و کلافگی و… در مورد تربیت فرزندشان نداشته باشند.